تحقیق جوانان و اوقات فراغت مجازي 27 ص ( ورد)

دسته بندي : دانش آموزی و دانشجویی » دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 31 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏1
‏جوانان و‏ اوقات‏ فراغت مجازي
‏مقدمه
‏اينترنت عرصة مهمي را براي تحقيقات اجتماعي و آزمودن ‏نظريه‌هاي مربوط به اشاعة تکنولوژي و اثرات رسانه‌ها فراهم ساخته‌است. بخشي از اين ‏جاذبه به ‌واسطة قابليت ادغام شيوه‌هاي ارتباطي و صورت محتواي ارتباط است. ‏جاذبه‌هاي ديگر مربوط به اثرات و کارکردهاي اجتماعي اين رسانه و محيط‌هاي مختلف آن ‏براي افراد و اجتماعات محل زيست آنها و به‌ويژه براي جوانان به‌عنوان پيشگامان ‏نوآوري و مصرف اين رسانة جديد مي‌باشند.
‏طولاني شدن دورة جواني و نوجواني، رواج ‏شيوه‌هاي جديد رفتار اجتماعي براي‌پر کردن فضاي زندگي، فردي‌شدن و كم‌رنگ‌شدن ‏شکاف‌هاي متداول اجتماعي، اهميت يافتن سبك زندگي و «سياست زندگي» براي جوانان، از ‏هم پاشيدگي شبکه‌هاي سنتي همسايگي و نوسازي شهري از جملة زمينه‌هاي اصلي هستند که ‏شرايط جديدي را پيش روي جوانان قرار داده‌اند. آنچه در کنار اين روندها و متاثر از ‏رشد رسانه‌هاي جديد قابل ذکر است اهميت بيش از پيش حفظ و تنوع در اوقات فراغت براي ‏جوانان است. اولين نسل آشنا با کامپيوتر و تکنولوژي‌هاي ارتباطي را بايد نسل فعلي ‏دانست. بسياري از آنان مي‌توانند با طيفي از نرم افزارهاي کامپيوتري کار کنند و ‏به‌راحتي آن را بفهمند. اين تحولات تکنولوژيک علاوه بر تأثير بر ذوق، سليقه و نياز ‏ارتباطي آنها، گذراندن اوقات فراغت آنها را نيز تحت تأثير قرار داده‌است. دو فرآيند «‏رسانه‌اي‌شدن»( mediatisation) ‏و «خانگي شدن»(domestification) ‏توصيف‌کنندة گذران ‏بخش عمده‌اي از فراغت جوانان در جوامع مدرن است. جوانان فراغت خود را بيش ازپيش در ‏خلوت سپري مي‌کنند و براي سرگرم شدن به طور فزاينده‌اي به رسانه‌هاي جديد متکي ‏هستند.
‏ارتباطات باواسطة کامپيوتر (CMC)‏، «‏فرهنگ فراغت» و «اجتماع فراغت» را نيز ‏تحت‌الشعاع قرارداده‌است. شبکه‌هاي کامپيوتري جهان فرهنگ‌هاي جديدي را در ده سال ‏گذشته پديد آورده‌اند كه تأثيرات شگرفي را در تعاملات و روابط اجتماعي برجاي گذارده ‏است. (رين گولد، 1994: 4
‏3
)
‏چت‌روم‌ها (chat rooms) ‏يا ميدان‌هاي چندکاربردی (multi-user-dungeons) ‏به‌عنوان يکي از پرطرفدارترين «ميدان‌هاي»
‏اينترنتي ‏شرايط جديدي را پيرامون کاربران خود قرار داده و مرزهاي تازه‌اي را در شکل‌گيري ‏خرده‌فرهنگ‌ها، ارزش‌ها و هويت جوانان پديد آورده‌اند.
‏گمنامي، سرعت ارتباطات و ‏سيال بودن آن پيامدهاي گسترده‌اي را در روابط جنسيتي و الگوهاي ارتباطي و دوست‌يابي ‏جوانان بر جاي مي‌گذارد. تداخل طبقه با جنسيت و جغرافيا مي‌تواند فضاي آزادکننده‌اي ‏را براي دسته‌اي از جوانان پديد آورده و مرزبندي‌هاي رايج جنسيتي و اجتماعي را در ‏فرهنگ جوانان کمرنگ سازد. ارتباطات اينترنتي در محيط‌هاي چت، ضمن آنکه تقويت‌کنندة ‏روابط غير وابسته به زمان و مکان گرديده است، به‌ محملي براي جستجو و ارضاي ‏کنجکاوي‌هاي جوانان نيز تبديل شده‌است. علاوه بر اين، فضاي مجازي و ديجيتال اينترنت ‏صورت‌هاي جديد مشارکت‌هاي اظهاري و عاطفي را جايگزين صورت‌هاي متداول مشارکت سياسي ‏و اجتماعي در عرصه‌هاي «حقيقي» جامعه ساخته‌است (نگاه کنيد به سيورلا، 2000). در ‏وجه منفي، استدلال بر اين است كه سرگرمي‌هاي مجازي اينترنتي عموما‎‎‍ًٍَْْ‎‏‏ً به ‏تقليل سرماية اجتماعي، انزوا و بريدگي از مشارکت‌هاي محسوس و عيني (کرات و همکاران، 1998 ‏؛ ناي واربرينگ، 2000)، تغيير روابط از اجتماعات و گروه‌هاي آشنا به اجتماعات ‏شبکه‌اي (مافلوسي، 1996 ؛ ولمن، 2001)، سوگيري جوانان به سوي آموزش موزاييکي (‏راشکوف، 1996) و نيز قطعه‌قطعه‌شدن افراطي (hypersegmentation) ‏سليقه‌ها و ‏خرده‌فرهنگ‌ها و در نتيجه توده‌وارسازي (massification) (‏شيلز، 1963 ؛ نيومن، 1991) ‏مي‌انجامد.
‏در ادامه، چهارچوب‌هاي مفهومي و نظري رايجي را که از منظر ‏جامعه‌شناسي و يا روان‌شناسي اجتماعي به بررسي تأثيرات ICTs ‏و به‌ويژه اينترنت بر ‏جوانان و فراغت آنها پرداخته‌اند، به اختصار مرور کرده و آثار تواناساز و يا ‏محدودکنندة محيط‌هاي مجازي در چت روم‌ها را مورد بحث قرارخواهيم ‏داد.
‏زمينة تحقيق
‏4
‏نگاه جامعه‌شناختي به پديدة اينترنت در پي بررسي ‏تأثيرات اجتماعي آن بر روابط اجتماعي و تجزيه و تحليل عوامل نهادي، سياسي و اقتصادي ‏است كه رفتار كاربران را تحت تأثير قرارمي‌دهد. اين نگاه، چنان‌كه در مقدمة بحث ‏بدان اشاره شد، به طيفي از اثرات اجتماعي تكنولوژي‌هاي جديد اطلاعاتي و ارتباطاتي ‏بر روابط و تعلقات اجتماعي، شكل‌دهي يك معناي عمومي جديد براي ارتباط، صورت‌هاي ‏جديد مشاركت‌هاي اجتماعي و بازانديشي و تغيير در هويت‌هاي خودساخته تأكيد ‏دارد.
‏در وجه فراغت و سرگرمي نيز محوريت يافتن ارتباط و سرگرمي، از متن خارج شدن (decontextualisation) ‏مكان‌ها و تجارب اوقات فراغت (نگاه كنيد به رابرتز، 1998)‏، ‏رواج شكل‌هاي سرگرمي غيروابسته به زمان و مكان، چندوظيفه‌اي شدن رسانه‌هاي جديد و ‏لذت بردن جوانان از توانايي انجام همزمان چند وظيفه و امكان‌پذير ساختن انواع جديدي ‏از مشاركت‌هاي عاطفي و زيبايي شناختي و فرهنگي از جمله مشخصه‌هاي اصلي رسانه‌هاي ‏جديد و به‌ويژه اينترنت مي‌باشد. رويكردهاي غالب در بررسي تأثيرات اجتماعي و رواني ICTs ‏بر جامعه را در دو دستة كلي تكنولوژيكي و اجتماعي مي‌توان قرارداد. رويكردهاي ‏تكنولوژيك نقش رسانه‌هاي جديد را در روابط و تبعات اجتماعي آن تعيين‌كننده مي‌دانند ‏و در بررسي نهايي تكنولوژي را شكل‌دهندة روابط اجتماعي و شكل‌هاي تحول آن تلقي ‏مي‌نمايد. نظريه‌هاي چندي از اين منظر به رسانه‌هاي جديد توجه كرده‌اند. براي نمونه ‏مي‌توان مدل حضور اجتماعي (social presence model) ‏كه فردي بودن ارتباطات كامپيوتري ‏را زمینه‌ساز اثرات اجتماعي كمتر آن‌ها مي‌داند، نظرية غناي رسانه‌اي (media richness theory) ‏كه توانايي تأثيرگذاري بر روابط اجتماعي رسانه‌ها را تابع ظرفيت ‏آنها در انتقال پيام‌ها و نشانه‌هاي اجتماعي مي‌بينند و غناي رسانه‌ها را عامل ‏تعيين كنندة انتخاب آن از جانب كنشگران مي‌دانند، و نظرية شيوة پردازش اطلاعات ‏اجتماعي (social information processing model) ‏اشاره كرد كه به دنبال تبيين اثرات ‏محدود كنندة ارتباطات كامپيوتري است و اين محدوديت را مخل كيفيت ارتباطات اجتماعي ‏مي‌داند. در مجموع رويكردهاي فوق به ابعاد اجتماعي رسانه‌هاي جديد اطلاعاتي و ‏ارتباطاتي به صورت حاشيه‌اي و با اهميت كم‌تر نگريسته و در تحليل نهايي قائل به
‏5
‏قابليت تقليل اطلاعات كامپيوتري به بايت‌هاي اطلاعاتي هستند (براي مرور جامع ‏رويكردهاي تكنولوژيك نگاه كنيد به اسپيرز، 2000).
‏رويكردهاي جايگزين در مطالعة ‏اثرات رسانه‌ها در مقابل به عوامل اجتماعي توجه بيشتري نشان مي‌دهند. نظريه‌هايي ‏همچون استفاده و التذاذ (uses and gratifications) ‏، مبادله (exchange) ‏، ‏سازه‌گرايي ‌اجتماعي (social constructionism) ‏و نظريه‌هاي تعاملي (interactionism models) ‏، از جمله ‌رويكردهاي‌ غالب در اين دسته به‌شمار مي‌آيند.
‏مدل «استفاده ‏و التذاذ»، كه خود متأثر از نظريه‌هاي مبادلة اجتماعي است، مدلي رايج در مطالعات ‏توصيفي و اكتشافي درخصوص نحوة استفادة افراد از رسانه‌ها و تأثير اين استفاده بر ‏رفتار آنهاست. دلايل و انگيزه‌هاي جذب جوانان به اينترنت و فضاي مجازي و رفتار آنها ‏در فضاي مجازي زمينه‌هاي اصلي هستند كه در اين مدل به آنها توجه مي‌شود. نظرية ‏تعاملي، تفسيري و سازه‌گرايي تلاشي براي تبيين نحوة ارتباط افراد با فضاي مجازي، ‏فهم آنها از اين ارتباطات و مكانيسم‌هاي دخيل در آن محسوب مي‌شود. رويكرد ‏سازه‌گرايي با تلقي نسبي‌بودن تأثيرات تكنولوژي‌هاي اطلاعاتي و ارتباطاتي، اين ‏تأثيرات را تابع متن (context) ‏، تفسير و فهمي مي‌دانند كه كاربران و افراد حاضر در ‏حوزة ارتباط از آن به عمل مي‌آورند. ساخت‌هاي اجتماعي تعيين‌كنندة معناي ارتباط ‏به‌شمار مي‌آيند. اين نظريه كه مُلهم از آراي پديدارشناسي گارفينكل (1967)، برگر و ‏لاكمن (1966) و انديشمنداني همچون دريدا (1976) و گرگن (1985) است واقعيات اجتماعي ‏را ساختة كنشگران دانسته، همزمان به نقش انتخاب، اراده و استقلال فرد (عامل) در ‏تعامل با متن و ساختار اجتماعي توجه دارد.
‏از ديگر انديشمنداني كه به توصيف ‏نحوة مذاكره و معتبرساختن هويت در تعاملات رودررو و ايجاد قالبي براي ارزيابي معاني ‏اين رويارويي‌ها پرداخته مي‌توان به گافمن اشاره‌كرد كه انديشه‌هاي او در بررسي ‏ارتباطات بين فردي از جانب محققان علوم رفتاري مورد استفاده بوده است. با الهام از ‏آراي گافمن مي‌توان استدلال كرد كه اينترنت چارچوب‌هاي تعاملي جديدي را در برقراري ‏ارتباطات بين فردي مهيا ساخته ‏است كه، علي‌رغم محدوديت‌هاي ذاتي خود، فرصت‌هاي ‏جديدي را نيز براي نمايش شخصيت در اختيار كاربران قرار مي‌دهد،گافمن (1964) در كتاب