تحقیق بررسي اثرات سطوح مختلف آبياري و كود ازته سرك بر عملكرد و اجزاءعملكرد دانه آفتابگردان 21 ص

دسته بندي : دانش آموزی و دانشجویی » دانلود تحقیق
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 17 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏بررسي اثرات سطوح مختلف آبياري و كود ازته سرك بر عملكرد و اجزاءعملكرد دانه ‏آفتابگردان
‏چكيده:‏آفتابگردان‏گياهي است يكساله كه با توجه به اهميت دانه هاي روغني آن ، مطالعه راههاي افزايش عملكرد و استفاده از حداكثر امكانات محيطي ، از اهميت ويژه اي برخوردار است كه يكي از روشهاي افزايش عملكرد دانه ‏آفتابگردان‏ ، تعيين بهترين ميزان آبياري و كود ازته سرك در اين گياه مي باشد .
‏نتايج بدست آمده در اين آزمايش نشان داد كه حداقل و حداكثر عملكرد به ترتيب با مقادير 45/0 و 65/0 نسبت آب آبياري به تبخير از تشتك تبخير كلاس A‏ با احتساب 10 درصد رطوبت حدوداً برابر 5066 و 6380 كيلوگرم در هكتار مي شود .
‏عملكرد دانه در دو سطح كودي 100 و 150 كيلوگرم در هكتار از نظر آماري در سطح احتمال 5 درصد برابر و بيشتر از دو تيمار صفر و 50 كيلوگرم ازت در هكتار گرديد . در اين آزمايش مشخص شد كه افزايش ميزان آبياري تا سطح 65/0 باعث افزايش عملكرد دانه گرديد و افزايش بيش از آن اثر معني داري بر عملكرد دانه نداشت . در هر صورت ، افزايش ميزان آبياري از 65/0 تا 75/0 نسبت آب آبياري به تبخير از تشتك تبخير باعث كاهش راندمان مصرف آب شد . بطور كلي در نسبت 65/0 آبياري ، راندمان مصرف آب حدوداً 18/1 كيلوگرم دانه در متر مكعب و در نسبت 75/0 معادل 98/0 كيلوگرم دانه در متر مكعب گرديد . رابطه مثبت و قوي بين CGR‏ در زمان گرده افشاني و عملكرد دانه نشان داد كه تخمين عملكرد دانه در مرحله گرده افشاني با محاسبه CGR‏ قابل پيش بيني است .
‏بطور كلي ،در اين آزمايش مشخص گرديد كه در شرايط اقليمي و ادافيكي محل آزمايش با استفاده از ميزان آبياري 65/0= IW/EP‏ ‏ و بكار گيري 100 كيلوگرم كود ازته سرك، ميزان عملكرد دانه بادر نظر گرفتن خسارت پرندگان (حدود 30 درصد) به بيش از 5/4 تن درهكتار مي رسد .
‏مقدمه
‏آفتابگردان‏ گياهي است يكساله از تيره كمپوزيته ، بي تفاوت نسبت به طول روز و از خانواده گياهان گلدار از جنس هليانتوس بوده كه داراي گونه هاي يكساله و چند ساله مي باشد .(1 ‏,7و10)
‏آفتابگردان گياهي دگرگشن و خود ناسازگار است كه ميزان عملكرد آن به شدت تحت تاثير وجود و فعاليت حشرات گرده افشان ، ‏بخصوص زنبور عسل مي باشد . پس از سويا و كلزا ، ‏آفتابگردان‏ سومين گياه يكساله زراعي است كه جهت تهيه انواع روغن در دنيا كشت  ‏ ‏مي شود (14) . ‏آفتابگردان‏ در بيشتر نقاط دنيا رشد و نمو خوبي داشته و در هر يك از قاره هاي پنج گانه توليد قابل قبولي دارد . اروپا با بيش از 28 درصد توليد جهاني اولين توليد كننده ‏آفتابگردان‏ مي باشد . از كشورهاي بزرگ توليد كننده ‏آفتابگردان‏ مي توان آرژانتين ، روسيه ، اكراين ، فرانسه و روماني را نام برد (14) در ايران دلايل عمده پايين بودن عملكرد ‏آفتابگردان‏ را به كشت ديم در بيشتر مناطق كم آب كشور نسبت داده اند . به طور كلي با افزايش ميزان و يا دفعات آبياري ، رشد گياه بهتر و بيشتر شده و در نتيجه‏ ‏ قسمت هاي مختلف از جمله برگ ها و طبق نيز رشد زيادتري نموده و به اين ترتيب با افزايش سطح برگ فتوسنتز نيز افزايش يافته و انتقال مواد به دانه ها بهتر صورت مي گيرد كه اين امر در بهبود عملكرد بسيار موثر است .
‏مصرف كودهاي شيميايي از جمله كودهاي فسفاته قبل از كاشت و كود از ته بصورت سرك در طول فصل رشد ، امكان تغذيه بهتر گياه را فراهم مي آورد . كود ازته رشد رويشي گياه را افزايش داده و در نهايت سطح سبز محصول و ميزان فتوسنتز را بالا مي برد . افزايش مصرف كود ازته ، درصد روغن دانه را كاهش داده ولي اين كاهش از طريق افزايش عملكرد دانه در هكتار كه دانه هاي روغني در تهيه روغن ، نياز به بررسي در مورد راه هاي افزايش عملكرد و استفاده از حداكثر امكانات محيطي براي رشد بيشتر ضروري به نظر مي رسد. ‏آفتابگردان‏ با داشتن درصد روغن و پروتئين بالا مي تواند يكي از محصولات مهم در تامين نيازهاي دا‏خلي به روغن نباتي و كنجاله باشد‏.
‏براي رسيدن به اهداف گفته شده مي توان در تعيين بهترين ميزان آبي و كودي تحقيق و بررسي نمود .
‏نام عمومي و نيز نام علمي گياه ‏آفتابگردان‏ از خصوصيت چرخش ‏آفتابگردان‏ بطرف خورشيد منشاء گرفته است . كلمه يوناني هليانتوس متشكل از دو كلمه هليوس به معني آفتاب و آنتوس به معناي گل مي باشد . حركت آفتابگرايي گياهان جوان ‏آفتابگردان‏ نتيجه خم شدن ساقه در طي دوره رشد سريع مي باشد ( 16,13,10) . قطر طبق بيشترين تاثير را بر بازدهي بـذر دارد . معمولاً براي توليد حداكثر بذر در مزرعه يك قطـر مناسـب وجود دارد ( 15 ) . بطور كلي رطوبت خاك ، استفاده از كود را در حالت كلي بدو طريق توسعه افزايش جذب مواد غذايي و ازدياد توليد ماده خشك تحت تاثير قرار مي دهد (8 ).
‏براي تعيين دور آبياري توجه به مساله تبخير و تعرق حائز اهميت است . در مناطقي كه‏ ‏ با محدوديت آب روبرو هستند ، اين امكان وجود دارد كه زمان آبياري با مراحل رشد گياهي ارتباط داده شود (21) . نياز بيشتر ‏آفتابگردان‏ به آب ، از موقع گل كردن به بعد بوده و چنانچه در موقع گل كردن ، گل آب بموقع صورت نگيرد ، دانه ها پوك مي شوند(6) باجپايي و همكاران ( 12 ) با آزمايشي بر روي خردل نشان دادند كه با افزايش سطح آبياري و كود ازته بكار رفته بترتيب با 8/0 نسبت آب آبياري  ‏به تبخير از تشتك تبخير كلاس A‏ و 80 كيلوگرم در هكتار بالاترين عملكرد دانه حدود 13/1 تن در هكتار بدست آمد . واكنش ‏آفتابگردان‏ به آبياري با افزايش عملكردي متجاوز از 100 درصد در خاك هاي خشك امري عادي است . آبياري ، كود ، آبياري + كود عملكرد را بترتيب 35 ، 72 ، 474 درصد افزايش داد و تيكوف و گريوف ( نقل از مرجع 5 ) گزارش كردند كه بيشترين عملكرد از آبياري + كود حاصل شد .معلوم شده ‏آفتابگردان‏ هائي كه آبياري مي شوند ، حدود 130 كيلوگرم در هكتار ازت را براي توليد عملكردي معادل 3500 كيلوگرم در هكتار مصرف مي كنند (4) . در نقاطي كه دادن كود ازته سرك ضروري است ، يكبار مصرف آن هنگامي كه ارتفاع بوته ها در حدود 30 سانتي متر است ، معمولاً كافي است (10) بادرو رشيد (11) گزارش كردند كه ‏آفتابگردان‏ با حدود 120 كيلوگرم ازت در هكتار بالاترين عملكرد روغن را داده است . افزايش عملكرد دانه از طريق كود ازته گزارش شده است كه در آن مقدار واكنش به كود از مقدار رطوبت در خاك تبعيت نمود . همچنين مصرف كود به مقدار زياد ( 112 كيـلوگــرم در هكتار ) ، عملكرد دانه را از حدود 2/2 به 3 تن در هكتار افزايش داد (4) .‏ ‏ عملكرد مهمترين صفتي است كه همواره مورد توجه محققان از جمله به نژادگران بوده و متشكل از سه جزء : الف ‏–‏ تراكم ب ‏–‏ تعداد دانه در طبق ج ‏–‏ وزن دانه مي باشد .‏ ‏
‏آفتابگردان Helianthus annuus‏
‏عضو خانواده‏‌‏اي بزرگ از گياهان گلدار بنام تيره كاسني‏ ‏«‏آستراسه‏»‏ يا كامپوزيته است، اسم‏ ‏جنس‏ ‏متشكل از دو كلمه‏ Helios‏ به معني آفتابگردان وAnthons‏ به معناي گل است. خاستگاه آن احتمالاً جنوب غربي ايالات متحده بين شمال مكزيك و‏بنراسكا ‏مي‏‌‏باشد. آفتابگردان اهلي يك گياه 1 ساله بلند ‏–‏ راست بي‏‌‏شاخ و برگ داراي اجزاي بزرگ با يك گل درشت طلايي است كه بذرهاي آن اغلب مصرف خودآرايي دارد و به دليل آن كه حاوي روغن است از آن روغن‏‌‏كشي مي‏‌‏شود. استفاده از بذرهاي آفتابگردان به عنوان دانه خوراكي به بوميان ‏آ‏مريكا مربوط مي‏‌‏شود كه با مخلوط كردن آن آرد ذرت و آرد دانه آفتابگردان نان نازكي تهيه مي‏‌‏كردند و از آرد آفتابگردان و عصارة طبق، دارد داروهايي براي رفع زهر نيش مار عينكي و مداواي بيماريهاي ريه استفاده مي‏‌‏شده است. در زمينه استخراج مواد رنگي از پوسته‏ ‏دانه‏ ‏آفتابگردان و روغن از مغز‏ ‏دانه براي مصارف زيبايي در منابع مختلف سخن به ميان آمده است و تا اواخر قرن 16 آفتابگردان به عنوان گياه زينتي سراسر اروپاي غربي و شرقي تا انگلستان را فرا گرفت.
‏ارقام ديپپلوئيد2n = 34‏ و n =17‏، و ارقام تترا پلوئيد مصارف زيستي دارند 2n = 68 ‏و نوعي از آن كه هگزاپلوئيد است 2n = 102 ‏ پس آفتابگردان در توليد روغن از دانه‏‌‏ها، مصارف آجيلي و تنقلات كاربرد دارد و از آنجا كه ساق‏ة‏ قطوري توليد مي‏‌‏كند مي‏‌‏تواند در تهيه خمير‏ ‏كاغذ و نئوپا‏ن‏ نيز استفاده شود. و در تهيه سيلونيز حائز اهميت است.
‏آفتـابگـردان
‏ارقام زراعي آفتابگردان كه امروزه در نقاط مختلف دنيا زراعت مي‏‌‏شوند در 3 گروه جمع‏‌‏بندي مي‏‌‏شوند:
‏ارقام سنتتيك
‏ارقام هيبريد
‏ارقام تجاري
‏در كشورهاي توسعه يافته اغلب از ارقام هيبريد استفاده ميشود ولي بدليل اينكه تهيه ارقام هيبريد نياز به تكنولوژي پيشرفته و صرف هزينه بالايي دارد لذا اغلب سطح زير كشت آفتابگردان حاصل كشت ارقام تجاري است كه از مهمترين آنها مي‏‌‏توان به موارد زير اشاره كرد:
‏ركورد‏:‏ ‏ديرس بوده و طول دوره رشد آن از كشت تا برداشت در شرايط معمولي حدود 124 روز است، پابلند است ميزان روغن در شرايط آب و هوايي رطوبي 50% بوده و در شرايط آب و هوايي خشك 40% گزارش شده.
‏آرماويرسكي‏: متوسط‏‌‏رس بوده كه طول دوره رشد آن 105 روز است گزارش شده كه ارتفاع بوته cm‏ 180 و ميزان روغن در شرايط استان گلستان 46% مي‏‌‏باشد و ميتوان از آن براي زراعت در آذربايجان‏‌‏شرقي و غربي استفاده كرد و براي مناطق سردسيري مناسب است.
‏ويني‏ب‏مك‏:‏ ‏8931 متوسط رس است طول رشد 105 روز است و ارتفاع بوته cm‏180 است ميزان روغن 47-46% بوده و اين رقم مناسب مناطق سردسير است‏.
‏چرنيانكا‏ 66‏: ‏رقمي است زودرس كه در طول دوره رشد آن 90 روز است كه بوته بصورت پاكوتاه بوده و ارتفاع آن حدود cm‏80-70 مي‏‌‏باشد طبق بزرگي توليد مي‏‌‏كند ولي عملكرد پايين است چون درصد پوكي دانه بالاست اهميت خاص اين رقم مقاومت به خشكي است.
‏ارقام سن‏ت‏تيك در آفتابگردان خصوصيات حدواسط تجاري و هيبريد دارند و در راستاي مقاومت به آفت و بيماري‏‌‏ها از آن استفاده مي‏‌‏كنند، بذر هيبريد نياز به توليد بذر بصورت همه ساله دارند بدليل پديده اينبريدينگ يا پس روي ژنتيكي.
‏نحوه كاشت و برداشت‏
‏روش كاشت‏ در پوكي دانه‏‌‏ها مؤثر است در كاشت دستپاش كه بوته‏‌‏ها بطور نامنظم پراكنده مي‏‌‏شوند، بوته‏‌‏ها در اثر رقابت توان كافي براي توليد گلهاي سالم را نداشته و در نتيجه دانه‏‌‏هاي پوك و ريز افزايش مي‏‌‏يابد اين وضعيت بويژه در صورت تأخير در عمليات تنگ و وجين شديد مي‏‌‏شود.
‏هر قدر فاصله كندو از مزرعه كمتر باشد افزايش عملكرد بيشتر خواهد شد (زيرا آفتابگردان ‏د‏گر بارور است) و به دليل افزايش تلقيح، دانه‏‌‏هاي مغزدار بيشتر شده و عملكرد دانه‏‌‏ها افزايش مي‏‌‏يابد. براساس آزمايش يكي از دانشجويان كارشناسي ارشد رشته زراعت اصفهان با كاهش فاصله رديف كاشت. قطر ساقه ‏–‏ قطر طبق و عملكرد نهايي دانه افزايش يافت و افزايش تراكم بوته سبب افزايش عملكرد نهايي و كاهش شاخص برداشت شد.
‏برداشت آفتابگردان‏ زماني است كه پشت طبق كاملا‏ً ‏قهوه‏‌‏اي شده باشد و در زراعت‏‌‏هاي سنتي با داس طبق را به صورت مورب قطع مي‏‌‏كنند ولي در زراعتهاي مكانيزه كمباين ويژه‏‌‏اي ضمن برداشت طبق دانه‏‌‏ها را از آن جدا مي‏‌‏كند و پس از برداشت رطوبت دانه‏‌‏ها بايد به حد قابل قبولي كاهش يابد درغير اين صورت محصول قابل انبار كردن نيست زيرا در معرض فساد قارچي قرار مي‏‌‏گيرد و سبب ايجاد آفلاتوكسين در دانه‏‌‏ها مي‏‌‏شود كه سرطان‏‌‏زا است.
‏مواد و روشها‏
‏به منظور بررسي اثرات سطوح مختلف آبياري و كود ازته سرك بر عملكرد و اجزاء عملكرد دانه ‏آفتابگردان‏ رقم ركورد در منطقه اصفهان ، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه آزاد اسلامي خوراسگان در بهار سال 1374‏ ‏ به اجرا گذاشته شد . اين مزرعه در 7 كيلومتري شمال شرقي اصفهان در منطقه خاتون آباد خوراسگان در طول جغرافيايي 51 درجه و 48 دقيقه شرقي و در عرض 32 درجه و 40 دقيقه شمالي واقع شده است . ارتفاع از سطح دريا 1555 متر و بر اساس تقسيم بندي اقليمي پيشنهادي براي ايران داراي اقليم خشك با زمستان هاي نسبتاً سرد (3‏ , V  ,C,‏ (‏ مي باشد.
‏جهت شناخت وضعيت خاك محل آزمايش از نظر ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي ، نمونه هايي از اعمال مختلف صفر تا 40 و 40 تا 80 سانتيمتر بطور تصادفي تهيه گرديد و مشخص شد كه خاك محل آزمايش ، رسي ، جرم مخصوص ظاهري خاك حدود3/1گرم بر سانتي متر مكعب و