دانلود مقاله در مورد مساجد كرمان

دسته بندي : مقاله » مقالات فارسی مختلف
لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..DOC) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 11 صفحه

 قسمتی از متن word (..DOC) : 
 

‏مسجد ملك
‏يكي از قديميترين ‏–‏ بزرگترين مساجد ايران و كرمان است كه سابقه تاريخي آن به قرن 5 ميرسد ‏–‏ اين مسجد با شبستانهاي متعدد و صحن وسيع جاذبه تاريخي خود را حفظ كرده است وجود برج آجري و سه محراب گچ بري شده حكايت از قدمت و ديرينگي مسجد دارد.
‏موقعيت جغراقيائي مسجد:
‏اين مسجد در بافت قديم شهر كرمان در محله اي وم به شاه عادل بنا شده و از طرف شمال به خيابان امام از طرف جنوب به محله شاه عادل ‏–‏ از طرف شرق به حمام شيخ الاسلام و خانه هاي مسكوني و از طرف غرب به بازار مسجد ملك ( كه تخريب شده ) و خانه هاي مسكوني متصل است.
‏تاريخچه مسجد امام باستناد تاريخ :
‏اين مسجد در زمان تورانشاه سلجوقي ساخته شده است چنانچه در سمطالعلي آمده است :
‏ملك قاوردين جعفر بيگ داودبن ميكائيل در ملك بروجحر كرمان و شيراز و عمان و ماهياني در شبانكاره نافذ امر ونهي شد و بعد از انطوا بساط دولت او پسرش سلطانشاه وارث اعمار و اعمال او گشت و پس از آنكه ده سال از ملك و سلطنت مقرون باين و استقامت تمتع يافت جهان را وداع كرد و برادرش ملك نيكوكار معدلت شعار عماد و الدنيا و الدين ملك تورانشاه تاج و تخت را بزيور فرطلعتش آرايش داد و درست تمام عيار سلطنتش سكه و الهام ولايت داشت و محياي زيباي مملكتش بگلغونه كرامت و تاييد مورد بود و جامع ظاهر شهر كرمان و رباط تورانشاهي و غير هامن بقاع الخير و ابواب الخير افراشته و بنا كرده معمار در عدل گستري و رعايت پروري گذرانيد به بهشت عدن خراميد سلاله مطعون و نتيجه ملعونش ايرانشاه كه پدر چون خاكستر از آتش آمده حاكم شد در تذكره اولياء آمده :
‏محمدبن ابراهيم در حكايات عدل ملك تورانشاه بن قرا ارسلان آورده‏«‏حالي فرمود تا مهندس ولايت و استادان بنا را حاضر كردند و در ربض بيرون شهر بناي سراي خويش فرمود و در جنب سراي مسجد جامع و مدرسه ‏–‏ خانقاه و بيمارستان و گرمابه و اوقاف شگرف بر آنها نهاد و فرمود تا امراء دولت و صدور حضرت و معارف ولايت همه در ربض منازل ساختند و چون مكالمه دروگروملك روز سه شنبه و همان روز بنا عمارت شد آن محله به محله سه شنبهي معروف گرديد.
‏بر اساس مدارك تاريخي كه در كتاب نسب نامه خلفا و شهرباران آمده است مسجدي كه در دوران سلجوقي بنا گرديد مسجدي بود چهار ايواني كه بيشترين مصالح بكارگرفته شده در آن آجر،خشت خام ،ملات گل و ملات گچ بوده است . شبستانها در حد فاصل ايوانها جاي دارد بزرگترين شبستان در ضلع غربي و شمالي بوده است و ضلع جنوبي صرفا به صورت يك كله كار يا دو كله كار ودر امتداد ايوان جنوبي و شرقي جاي داشته است كه نماي بنا با طرحهاي مختلف مرسوم دوران سلجوقي پوشانده شده بود در خاكبرداريها مشخص شد كه در بعضي از بخشهاي تزئيني نگين هاي كاشي نيز به ابعاد 5/1*1/5 يا 2*2 بكار رفته رنگ كاشي مذكور فيروزه اي بوده است كه با تلفيق با آجر بسيار زيبا بوده است در دوران قاجاريه خاني كوف كه از جهانگردان مشهور بوده در مورد مسجد ملك افزوده است :
‏«‏ زماني كه وارد بناي مسجد شدم آنرا كاملا مخروبه يافتم تنها چند قطعه گچ بري در وسط مسجد افتاده بود بدين ترتيب مسجد دوران سلجوقي كه اولين مسجد جامع شهر بوده تا قرن هشتم موجوديت خود را به عنوان مسجد جامع شهر حفظ كرده‏»‏و بعدا با تاسيس مسجد جامع مظفري جامعيت به آن مسجد منتقل شده است و از رونق مسجد مذكور كاسته و روبه ويراني گذاشته است
‏كرمان؛ شهر عبادتگاه‏ ‏هاى تاريخى
‏
‏شهر كهن كرمان از ديرباز محلى امن براى زندگى اديان مختلف در كنار هم بوده است. همين موجب شده است تا آثار اين حضور و زندگى مسالمت‏ ‏آميز به صورت پررنگ در اين شهر به
‏ ‏چشم آيد.
اگر در اين روزها مسافر كرمان هستيد، ديدار ابنيه مذهبى و عبادتگاه‏ ‏هاى تاريخى اين استان را فراموش نكنيد.
‏* مسجد جامع‏
مسجد جامع قرن‏ ‏هاست با قامتى به بلنداى ايمان و اخلاص، پايگاه معنويت و زيور آثار تاريخى كرمان به شمار مى‏ ‏رود . اين بنا يادآور شهامت «على بمى‏ ‏» در نبرد «محمد مظفر ميبدى» با قوم «جرمانيان» و «اوغانينان» و نجات حاكم كرمان از مرگ حتمى است كه با خداى خود عهد كرد اگر از اين مخمصه جان سالم به در برد براى خود باقيات و صالحاتى تدارك ببيند.
مسجد جامع مظفرى آن طور كه از كتيبه موجود برمى‏ ‏آ‏ ‏يد به سال ‏۷۵۰‏ هجرى قمرى بنا شد و هزينه آن را «محمد مظفر» از محل درآمد املاك خود در ميبد تأمين كرد . نخستين امام جماعت مسجد نيز اهل يزد بود. زيبايى‏ ‏ها و ارزش تاريخى و هنرى اين مسجد تا آنجا است كه «پروفسور پوپ» كه از شرق شناسان نامى است معتقد است «مسجد جامع كرمان از بناهايى است كه مى‏ ‏تواند مايه افتخار ملت ايران باشد». بعداز ساخت اين مسجد و در قرن اخير بناهايى چون «شبستان آقا سيدعلى مجتهد» و مهديه‏ ‏اى كه در ضلع شرقى آن ساخته شد به آن افزوده شدو«تقى‏ ‏خان درانى» نيز در سال ‏۱۱۷۶‏ ق بخش‏ ‏هايى از آن را تعمير كرد. صحن مسجد ‏۴۹‎/‏۵‏ در ‏۶۶‏ متر وسعت دارد و ‏۳‏ در ورودى در ضلع شرقى، جنوب غربى و شمال آن‏ ‏را به ميدان مشتاقيه، خيابان دكتر شريعتى و بازار مظفرى ارتباط مى‏ ‏دهد. اين مسجد ‏۴‏ ايوان دارد و در ايوان بزرگ، محراب زيبايى است كه حاشيه آن از سنگ مرمر سبز و مزين به خطوط ممتاز و استادانه است. شبستان زمستانى وسعت قابل توجهى دارد و بناى آن را به «حاج سيدجواد شيرازى» امام جمعه وقت نسبت مى‏ ‏دهند. ظرايف هنرى به‏ ‏خصوص در كاشيكارى‏ ‏هاى زيبا و ستون‏ ‏هاى سنگى در ضلع شرقى هر بيننده‏ ‏اى را به ذوق مى‏ ‏آورد.
مسجد جامع در طول تاريخ حوادث بسيارى را به ياد دارد كه از آن جمله مى‏ ‏توان حادثه آتش‏ ‏سوزى ‏۲۴‏ مهر ‏۱۳۵۷‏ از سوى عوامل پهلوى را نام برد. همچنين قتل «مشتاق» عارف و هنرمند بزرگ در مدخل همين مسجد اتفاق افتاد. پناه بردن طرفداران آقاخان محلاتى و درگيرى‏ ‏هاى مسلحانه در زمان محمد شاه قاجار نيز از جمله وقايع ديگر است. رونق سال‏ ‏هاى اخير مسجد جامع مديون تلاش‏ ‏هاى «آيت‏ ‏الله صالحى كرمانى» بنيانگذار حوزه علميه كرمان و امام جماعت اين مسجد است.
‏* مسجد پامنار‏
اين مسجد در خيابان شهيد فتحعليشاهى واقع شده كه از بناهاى دوران آل مظفر و قرن هشتم هجرى قمرى است. سردر ورودى و مناره‏ ‏هاى مسجد كه با كاشى‏ ‏كارى‏ ‏هاى معرق و مقرنس‏ ‏كارى‏ ‏هاى زيبا شكل گرفته توجه هر بيننده‏ ‏اى را به خود جلب مى
‏ ‏كند.
‏* مسجدامام(ملك‏)
مسجد ملك به عنوان قديمى‏ ‏ترين و در عين حال بزرگ‏ ‏ترين مسجد كرمان، يادآور حكومت ملك توران شاه سلجوقى است كه با ساخت آن و نيز حوض ملك، خانقاه، سربازخانه، گرمابه و بيمارستان باقيات صالحات گرانقدرى از خود بر جاى گذاشت . اين مسجد تا زمان ساخت مسجد جامع مظفرى،به عنوان نخستين مسجد جامع شهر محسوب مى‏ ‏شد. مسجد ملك كه ‏۱۰۱‏ متر طول و ‏۹۱‏ متر عرض دارد و بين سال‏ ‏هاى ‏۴۷۷‏ تا ‏۴۹۰‏ هجرى قمرى ساخته شده، از نوع مساجد ‏۴‏ ايوانى است و بزرگترين ايوان آن در ضلع غربى قرار دارد. شبستان معروف امام‏ ‏حسن عليه‏ ‏السلام كه در جنوب غربى اين مسجد واقع شده و برج زيباى سلجوقى در ضلع شرقى، بر ارزش و اهميت آن افزوده است.
از جمله اقدامات ارزشمندى كه در سال‏ ‏هاى اخير صورت گرفت، خارج كردن گچبرى‏ ‏ها و آجركارى‏ ‏هاى بسيار زيباى بدنه شبستان غربى با خطوط كوفى است كه متأسفانه در گذشته، به طور عمد يا سهو زير‏ ‏پوشش‏ ‏هاى مختلف گچ و آجر پنهان شده بود. پدر ملك توران شاه كه حدود سال‏ ‏هاى ‏۴۳۳‏ حكومت كرمان را عهده دار بود مسجد ديگرى در كرمان بنا كرد كه امروز اثرى از آن بر جاى نيست. قبر ملك توران شاه نيز در حوالى مسجد ملك بوده و محله «شاه عادل» كه هنوز به همين نام معروف است از يادگارهاى او به شمار مى‏ ‏رود. در اطراف اين مسجد ‏۴‏ حمام وجود داشته كه جز حمام شيخ‏ ‏الاسلام بقيه از بين رفته‏ ‏اند. تا حدود ‏۴۰‏ سال بيش آب‏ ‏نمــــــايى به عمق ‏۴‏ متر در ميانه مسجد وجود داشت كه «آب مستوره» از آن مى‏ ‏گذشت و وضوخانه مسجد بود. از جمله ظرايف موجود محراب واقع در شبستان غربى است كه طاق آن «مقرنس‏ ‏كارى» شده و قسمت‏ ‏هاى بالاى محراب و ستون‏ ‏هاى ‏۲‏ طرف آن داراى گچبرى كاذب با طرح خفته و راسته است. ضمناً ‏۲‏ بادگير در دو طرف محراب وجود دارد كه هواى شبستان را خنك مى‏ ‏كند.
‏* قبه سبز‏
قبه سبز در يكى از محلات قديمى كرمان واقع در خيابان ابوحامد قرار دارد و از يادگارهاى عصر قراختائيان
( ‏۷۰۴ - ۶۱۴‏ ه.ق ) به شمار مى‏ ‏رود و مجموعه‏ ‏اى از مدرسه و آرامگاه قراختائيان است. بانى اين بنا براق حاجب (وفات ‏۶۳۲‏ ه.ق) است . در تاريخ كرمان در اين باره چنين آمده است. حسب‏ ‏الوصيه در مدرسه ترك‏ ‏آباد كه از بناهاى خود او بود و گنبدى عالى به جهت مدفن خويش در آن مدرسه قرار داده بود، دفن شد و اكنون اين قبه معمور است و به قبه سبز مشهور. برخى اتمام اين بنا را به تركان خاتون نسبت داده‏ ‏اند اين مكان روزگارى پايگاه علم و ادب و نخستين دانشگاه كرمان به شمار مى‏ ‏رفت و درطول زمان خسارات عديده‏ ‏اى ديده و در حال حاضر تنها سردر آن باقى است. زيباترين بخش اين اثر كاشيكارى معرق ايوان و